Categorie: Blog

Stress…… Vriend of vijand?

We weten haast allemaal wel dat stress negatieve effecten kan hebben op ons lichaam en ons algehele welbevinden.
Maar hoe erg is stress nu eigenlijk en wanneer is stress daadwerkelijk stress?
De mensen die wij in de fysiotherapeutische praktijk zien zijn over het algemeen genomen veelal werkende mensen van een jaartje of 35-60, proberen op allerlei vlakken alle kikkers in de kruiwagen te houden (voor de jongeren onder ons: multitasken dus), proberen wat aan sport te doen en hebben aan 24 uur in één dag niet genoeg. Live life in the fast lane…..

Stress…..we kunnen hierin twee vormen van stress onderscheiden: positieve stress (eustress) en negatieve stress (distress).
Eustress is een vorm van stress die we als positief ervaren. Een stress die nodig is om tot een bijzondere prestatie te komen. Een stress waarmee je in een flow kan komen en het beste uit jezelf kan halen. Deze vorm van stress zorgt er dus voor dat je zo goed mogelijk kan presteren!
Distress is een vorm van stress die we als negatief ervaren, en die vaak niet het beste maar juist het minder goede in ons naar boven haalt. Waardoor we weer minder goed in staat zijn om functioneel gedrag te vertonen en tot goede prestaties te komen.

Over het algemeen is het wel fijn als deze twee min of meer in balans zijn: ‘stressbalans’.
Stress is wat er gebeurt met je zodra je denkt dat je stressbalans uit evenwicht is geraakt. Met andere woorden: we ervaren negatieve stress wanneer er geen evenwicht meer is tussen wat we denken wat we moeten doen en wat we denken wat we kunnen doen. De vraag of stress als negatief ervaren wordt of zelfs schadelijk is, hangt dus af van hoeveel druk of spanning iemand kan dragen. In hoeverre er evenwicht is tussen draaglast en draagkracht.

Maar wat doet (negatieve) stress dan met ons lijf? En is stress dus altijd slecht?
Om dat laatste maar meteen te beantwoorden: Nee, stress is niet altijd slecht tenzij het maar niet te lang duurt. ‘Some stress is good for you, too much stress is bad’ – Hans Selye. Te lang durende negatieve stress wordt ook wel ‘aanhoudende ontregelende stress’ genoemd.
We kennen haast allemaal wel de stress-reacties: vechten of vluchten.
Maar hoe wordt dat dan gereguleerd in ons lichaam? Door ons zenuwstelsel!
En wel dát deel van ons zenuwstelsel dat het functioneren van al onze organen (dus ook het orgaan de huid en het orgaan de spier) regelt en dat zowel buiten onze wil als buiten ons bewustzijn om werkt.
Het autonome zenuwstelsel bestaat uit twee subsystemen. Het ene subsysteem, het zogeheten sympatische zenuwstelsel, scheidt adrenaline en noradrenaline af. Het controleert de vecht- en vluchtreacties. Zijn activiteit versnelt het hartritme, verhoogd de spierspanning…..ready for action!!
Dit sympatisch zenuwstelsel noemen we voor het gemak maar ‘het gaspedaal’.
Als deze stressreactie langdurig aanhoudt, kan de kwaliteit van oa het spierweefsel afnemen, met als gevolg een verlaagde belastbaarheid en vertraagd weefselherstel. Dit kan dus een oorzaak zijn van de verstoring tussen je belasting ten opzichte van je persoonlijke belastbaarheid!
Het andere subsysteem, het parasympatisch zenuwstelsel hoort bij toestanden van ontspanning en rust. Noem het maar ‘het rempedaal’.
In een ideale situatie zijn ‘het gaspedaal’ en ‘de rem’ in evenwicht. Dat stelt je in staat om jezelf snel aan te passen als de situatie daar om vraagt.
“Om de onvoorspelbare bochten van het leven te kunnen nemen, hebben we zowel een rem als een gaspedaal nodig”.

Als we de beeldspraak voor het gemak maar even blijven volgen; door constant, langdurig, het gaspedaal maar in te drukken dan raakt je tank snel leeg. Leeg en uitgeput….
De spierspanning blijft hoog, hartslag en bloeddruk idem dito. Je immuunsysteem holt achteruit, sneller vatbaar voor dat vervelende griepje. Een immuunsysteem dat minder functioneert kunnen we herkennen aan slecht slapen, darmproblematiek, moeite met concentreren, lusteloos en down zijn. Onder andere! Maar ook hoofdpijn, nekpijn, moeite met scherp zien, slikproblemen, duizeligheid, een verslechterde kwaliteit van je huid, kunnen tekens van langdurige (negatieve) stress zijn.
Het is hier van het allergrootste belang om te vermelden dat het veelal raadzaam is om de huisarts op de hoogte te brengen en om één en ander met hem of haar door te spreken. Het is vaak een hoge drempel om dit soort zaken te bespreken, maar als jij, of je omgeving, merkt dat je steeds in hetzelfde cirkeltje blijft rondrennen dan is het wel aan te bevelen.

Zijn er dan nog hulpmiddelen om je ‘gaspedaal’ iets minder ver in te drukken en je ‘rem’ eens wat meer te benutten?
Jazeker, die zijn er! Al deze punten stimuleren je ‘rem’. Het is écht waar!
1. Beweeg: Kom van die bank af! En beweeg op een ontspannen manier. Geniet eens van de omgeving, fixeer je niet op snelheid/rondetijden/afstanden. Dus laat dat hypermoderne sporthorloge eens een keer lekker af. Hoef je jezelf ook niet druk te maken of je vrienden op Strava net iets meer en harder hebben gelopen…. :-). Doe vooral iets wat je zelf leuk vindt, alleen dan ga je het volhouden!
2. Wees empatisch: wees lief voor jezelf én voor een ander!
3. Muziek: Luisteren naar muziek heeft een positief effect op je koppie!
4. Zorg voor voldoende slaap: Zet je hersens eens ‘uit’ en begin er eens mee om die telefoon en tablet een uur voordat je gaat slapen al weg te leggen.
5. Multitasken: Kap daar eens even lekker mee! Liever 1 ding goed doen dan 10 dingen half!

Kortom, is stress altijd slecht? Nee.
Zijn er verschillende soorten stress: Ja.
Hebben we stress nodig? Ja, maar niet te lang! (Het is verdomd handig om door korte stress ‘klaar’ te zijn om te presteren).
Hebben we soms professionele hulp nodig als de stress te lang duurt en het gaat je fysieke en/of mentale klachten opleveren? Ja!!
Kunnen we ons ‘stresslevel’ zelf beïnvloeden? Ja, op minimaal 5 manieren…

Live life in the fast lane? Soms wel lekker, wissel het ook eens af met de rechterbaan. Je tank is minder snel leeg en je motor gaat langer mee!

Lage rugpijn – We have got your back!

Dagelijks zien wij verscheidene mensen de praktijk binnenkomen met lage rugklachten. Velen van jullie zullen deze klachten herkennen. Maar wat is er nou eigenlijk aan de hand als je last van je onderrug hebt?

In onze maatschappij zijn er veel mensen die kampen met lage rugklachten. Sterker nog, lage rugklachten staat bovenaan de lijst van veelvoorkomende klachten in Nederland. Wisten jullie dat 95% van deze klachten, klachten zijn waarbij er geen duidelijke lichamelijke oorzaak aanwezig is? Ook deze klachten kunnen gepaard gaan met stijfheid, pijn, spierspanning en uitstraling naar de benen! De overige 5% zijn rugklachten waarbij er een duidelijk oorzaak voor de klacht is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een hernia of soms zelfs een breuk of scheur(tje) van een ruggenwervel. Dat is dus maar een héél kleine groep!

Hoe kan het dan dat zoveel mensen last van hun rug hebben, maar er eigenlijk niets ‘kapot’ is in de rug? Dat is een hele lastige vraag! Lage rugklachten zonder duidelijke lichamelijke oorzaak, zijn klachten waarbij meerdere factoren een rol spelen in het ontstaan, maar zeker ook in het voortbestaan van de klacht! Er is dus niet één duidelijke oorzaak aan te wijzen. Factoren als een verminderde algehele fitheid, stress/spanning, vermoeidheid, overgewicht, roken, overmatig alcoholgebruik, mentale klachten en weinig lichaamsbeweging kunnen allemaal bijdragen aan het ontstaan van jouw rugklachten!

‘Ja, maar ik heb altijd zo geleefd! Hoe kan het dan dat ik er nu ineens last van heb?!’ Ook dit is een lastige vraag! In de praktijk zie je vaak dat mensen dezelfde activiteiten en handelingen blijven uitvoeren, ondanks dat zij vermoeid(er) of gestrest zijn. Of wat minder goed in hun vel zitten. Hierdoor is de belasting op jezelf gelijk gebleven, terwijl je op dat moment wellicht minder aan kan! Er is dan sprake van een verstoring in de balans van belasting ten opzichte van jouw persoonlijk belastbaarheid. Dit kan dus een reden zijn dat je er nu ‘ineens’ last van hebt!

Wisten jullie dat je eigen gedachten over jouw lichamelijke klacht van invloed kan zijn op het herstel? Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat een slechte gedachte over je lichamelijke klacht van negatieve invloed is op het herstel hiervan. Nog een reden om zo positief mogelijk in het leven te staan!

Last but not least. Bewegen! Motion is lotion! Hoe moeilijk het ook is, bewegen is het beste medicijn bij lage rugklachten! Verschillende onderzoeken wijzen uit dat vaak beweging dé oplossing is bij lage rugklachten. Hoe moeilijk het ook is, raap jezelf bij elkaar en kom weer in beweging!

Lage rugklachten zijn veelvoorkomende en lastige klachten. Er is vaak niet een eenduidige oorzaak voor deze klacht en voor ieder persoon is dit (natuurlijk) anders! Dit maakt het voor ons als fysiotherapeut altijd een uitdaging om ieder persoon zo goed mogelijk te helpen. Wij helpen jullie graag, om samen met jullie (weer) in beweging te komen!

Voorste kruisbandletsel…… Wat nu??

Revalideren na voorste kruisbandreconstructie. Wat houdt dit precies in?   

Regelmatig komen er mensen de praktijk binnen met een gescheurde voorste kruisband. Nadat er een eventuele operatie plaatsvindt, waarbij er een reconstructie van de voorste kruisband wordt gedaan, gaat het revalidatieproces van start. Ben je benieuwd hoe het revalidatieproces na een reconstructie van de voorste kruisband eruit ziet? Blijf dan vooral lezen.

Iedereen kent wel iemand in zijn omgeving die zijn/haar voorste kruisband heeft afgescheurd. 1 op de 556 sporters van boven de 15 jaar krijgt met een scheuring van de voorste kruisband te maken. Vaak zijn dit sporters die een sport beoefenen waarbij richtingveranderingen een grote rol spelen. Denk daarbij aan voetbal, tennis, hockey etc. Het risico bij vrouwen is driemaal zo groot. Waarom? Doordat de bouw van de knie van vrouwen net iets anders is dan bij mannen. De voorste kruisband is iets dunner en minder sterk.
Maar hebben jullie enig idee wat voor arbeid er geleverd moet worden om sterker terug te komen dan ooit? Wellicht niet! Daarom zetten wij heel globaal uiteen wat de stappen zijn tijdens het revalidatieproces.

1). Volledig kunnen bewegen!
En dan zoomen we vooral in op het kniegewricht. Voordat er keihard getraind zal worden om de spierkracht van het bovenbeen te verbeteren, moet je been eerst goed kunnen bewegen! Daarom zal er de eerste periode vooral aandacht worden besteedt aan het volledig kunnen buigen en strekken van het been. Daarbij worden bewegingen van de knieschijf niet vergeten!

2). Kwetsbaarheid?
Dat het revalideren hard werken is mag duidelijk zijn, maar toch moet je geduldig zijn. Wisten jullie dat de eerste 2 à 3 maanden erg belangrijk zijn? In deze periode vindt de grootste ‘ingroei’ van je nieuwe kruisband plaats en is de band nog redelijk kwetsbaar! De nieuwe kruisband die door de orthopeed operatief geplaatst wordt bestaat overigens uit eigen lichaamsweefsel. Dit is vaak één van de hamstringpezen of de kniepees.

3). Stapsgewijs!                                                                                                                                                                                                                            Zodra de knie ‘klaar’ is om te trainen zal dit gedoseerd gebeuren. Waarom? Om het optimale uit het revalidatieproces te halen zal de knie zijn belastbaarheid terug moeten krijgen. Het trainen zal dus niet alleen bestaan uit krachttraining! Oefenen en trainen richten zich op het verbeteren van conditie, stabiliteit, coördinatie, rotatiekrachten. Het doel is dus functioneel en sportspecifiek trainen. Kortom, heel wat!

4). Ieder persoon is anders
Iedereen heeft een uiteindelijk hoofddoel dat bereikt moet worden. De één wilt terugkeren op een sportveld, de ander wilt pijnvrij kunnen fietsen. Teamwork tussen de therapeut en patiënt draagt zeker bij aan een goed herstel! Ziet elk revalidatieproces er dan hetzelfde uit? Nee! Elke revalidatie wordt aangepast aan de mogelijkheden en het hoofddoel van de patiënt. Maar één ding is wel hetzelfde. Het is topsport om je doel te bereiken!

5). Out of the box-thinking
Het revalidatieproces zal vele maanden gaan duren, waarom zouden we het dan niet zo ‘leuk’ mogelijk maken? Als therapeut zijnde is het de kunst om de therapie zo doelgericht als mogelijk vorm te geven. Daarnaast moet het ook nog eens uitdagend zijn voor de patiënt. Ook een hele klus voor de therapeut! Hierdoor zullen er veel verschillende oefeningen voorbij komen tijdens de revalidatie. Wisten jullie dat er tijdens de revalidatie ook oefeningen worden gedaan worden heup-, bil-, romp en onderbeenspieren te versterken?
Hierdoor wordt de gehele ‘bewegingsketen’ getraind en dus ligt de focus niet alleen op de knie.

Het is niet altijd noodzakelijk om een gescheurde voorste kruisband operatief te vervangen! Ook dit is een afstemming tussen patiënt en de orthopeed. Dit is afhankelijk van de wensen en de doelen van de (vaak sportende) patiënt.
Het lastige hieraan is dat er geen test bestaat om te bekijken welke patiënt wél en welke patiënt niet geopereerd hoeft te worden om weer tot sporthervatting te komen. Bij niet opereren weet je dit vaak pas na een half jaar revalideren. Want ook bij ‘niet opereren’ staat er een zware revalidatie op het programma om de knie, maar ook jezelf, weer krachtig(er) en stabiel(er) te krijgen.
Bedankt voor je tijd en aandacht. Schroom niet om hierop te reageren! Mochten jullie ooit in deze situatie terecht komen? Dan staan wij altijd klaar om jullie zo kundig en effectief mogelijk te helpen. Mocht je dit proces zelf hebben doorstaan? Laat ons vooral weten hoe jij het hebt ervaren!